منظور از ارتودنسی با دستگاه متحرک این است که بیمار می تواند دستگاه ارتودنسی را از دهان خارج کند. ارتودنسی متحرک شامل دو دسته ی کلی می شود یک گروه عبارتند از پلاک های متحرک ساده برای حرکات جزئی دندانی و گروه دیگر شامل پلاک متحرکی که برای رفع ناهنجاری های فکی مانند عقب بودن فک پایین یا بالا به کار می رود. این نوع درمان کاملاً به همکاری بیمار بستگی دارد.
هدف اوليه از اين درمان اصلاح روابط، موقعيت و اندازه ی فکين می باشد. پلاک ها ممکن است تک فکی و يا دو فکی(روی هر دو فک بالا و پايين) باشد. پلاک های دوفکی که حجيم تر هستند برای تغيير موقعيت و اندازه ی فک پايين استفاده می شود که با سطوح شيبدار تعبيه شده، اين کار را انجام می دهند. از آنجا که هدف از اين پلاک ها اصلاح ساختار اسکلت می باشد، حتماً بايد پيش از بلوغ استفاده شوند. البته بعد از بلوغ هم امکان استفاده از اين پلاک ها وجود دارد وليکن تنها نتيجه ی آن حرکت دندان ها است که تا حدود مشخصی امکان دارد و اگر مشکل ساختار و موقعيت فک ها زياد باشد نياز به درمان های جراحی در کنار ارتودنسی وجود خواهد داشت. بيمار بايد پلاک های متحرک را شبانه روز بجز مواقع غذا خوردن استفاده کند و معمولاً شش ماه زمان نياز است تا مشکل بيمار اصلاح شود، البته ممکن است بيمار در مرحله ی بعد نياز به استفاده از پلاک های ديگری هم داشته باشد. در صورت اصلاح کامل مشکل فکی بيمار، تا مدتی بيشتر بايد بيمار حداقل شب ها از پلاک استفاده کند تا نتايج درمان تثبيت شده و برگشت نکند. در اين مرحله امکان حرکات محدود دندان ها وجود دارد ولی به دست آوردن دندان های کاملاً صاف و منظم مستلزم درمان های ارتودنسی ثابت می باشد. البته با پلاک های متحرک امکان اصلاح بی نظمی های مختصر دندان ها در هر سنی وجود دارد.
پلاک های متحرک بايد بعد هر وعده ی غذا با مسواک و خمير دندان تميز شود. گاهی برای اصلاح روابط و موقعيت فک ها بايد از دستگاه های خارج دهانی استفاده کرد که به پلاک های داخل دهان متصل می شوند. البته در پايان درمان ارتودنسی ثابت نيز برای تمام بيماران از پلاک های متحرک استفاده می شود که اين ها اصطلاحاً پلاک های نگهدارنده نام دارند و هدف از آنها تنها حفظ دندان های مرتب شده در موقعيت جديد و جلوگيری از برگشت نتايج درمان می باشد. در واقع بعد از حرکت دندان ها، الياف لثه و بافت های نگهدارنده که مثل کش می مانند کشيده می شوند که بايد به مرور زمان با وضعيت جديد منطبق شده و از برگشت نتايج درمان جلوگيری شود.

درمان متحرک ارتودنسی

این روش درمانی بیشتر در سنین رشد فکین و رویش دندانها کاربرد دارد و نیاز همکاری مناسب و دقیق بیمار در استفاده صحیح از پلاک متحرک را طلب می نماید. همکاری بیمار در این متد به این دلیل مهم می باشد که اجزای پلاک های تهیه شده در بعضی موارد برای بیمار خوشایند نیست و فرد متقاضی حاضر به همکاری دقیق نیست و لذا با شکست در درمان می شود.

انواع دستگاههای متحرک

• پلاک ساده
• پلاک فانکشنال
• پلاک نگهدارنده
• پلاک invisalign
• پلاک quadhelix
• پلاک sagittal

یکی دیگر از درمان های متحرک روش کریستال کارکت می باشد که می توان بعد از سن رشد برای درمان ناهماهنگی های دندانی بسته به نیاز بیمار استفاده نمود. که البته دارای مزایای بسیاری می باشد که به آن اشاره خواهد شد