مقالات ارتودنسی

درمان ارتودنسی متحرک : Removable Orthodontics

این نوع درمان معمولاً برای تصحیح رابطه فک بالا و پایین، تحریک رشدی فکین، حرکات تک دندانی و … مورد استفاده قرار می گیرند. بیشتر در بچه ها و قبل از سنین 10-9 سالگی کاربرد دارند. به وسیله مورد استفاده در این نوع درمان  “پلاک  ” می گویند.  “پلاک  ” ها گاهی در یک فک و زمانی در هر دو فک استفاده می شوند. بیشتر اوقات مرحله اول درمان ارتودنسی با این  “پلاک  “های متحرک صورت می گیرند تا زمینه را آماده سازند تا در مرحله بعدی و زمان و سن مناسب بتوان درمان ارتودنسی ثابت برای مرتب کردن دقیق کل دندان ها انجام گردد.

برای ساخت پلاک باید قالب گیری انجام شود و قالب به لابراتوار فرستاده شود. پلاک ها معمولاً دارای اجزا فلزی (استنلس استیل) هستند که بر روی صفحه ای پلاستیکی (آکریلی) قرار می گیرند تا بتوان آن ها را به راحتی در داخل دهان مستقر نمود.

درمان ارتودنسی ثابت : Fixed Orthodontics

عمده درمان های ارتودنسی به صورت ثابت هستند. برای حرکات و جابه جایی دقیق دندان ها و حرکت ریشه آن ها معمولاً از درمان های ارتودنسی ثابت استفاده می شود. وسیله اصلی که برای این منظور بکار می رود را  “براکت  “می نامند. با استفاده از  ” براکت  ” هایی که به دندان چسبانده می شوند و سیم هایی از جنس  “نیکل تیتانیوم  ” و  “استنلس استیل  “که در شیار آن ها قرار می گیرند و با بکارگیری بعضی وسایل کمکی دیگر از جمله  “الاستیک  ” ها و فنر های فلزی می توان دندان ها را حرکت داد.

” براکت  ” ها معمولاً فلزی و از جنس استنلس استیل هستند ولی برای اینکه ظاهر بهتری داشته باشند و کمتر دیده شوند از جنس سرامیک و یا کامپوزیت های فشرده که همرنگ دندان هستند نیز ساخته می شوند. براکت های همرنگ دندان بیشتر برای بزرگسالان که خواهان این هستند که براکت ها کمتر دیده شوند به کار می روند. در داخل براکت های همرنگ دندان نیز می توان از سیم های فلزی  “روکش دار  ” همرنگ استفاده نمود. براکت های همرنگ دندان گرانتر هستند و کمی کار با آن ها سخت تر است.  ” براکت  ” ها را اعم از فلزی یا همرنگ دندان را با مواد کامپوزیتی که آن ها نیز همرنگ دندان می باشند، به دندان ها می چسبانند.

در صورت استفاده از براکت های مخصوص در بعضی از درمان ها می توان آن ها را از پشت و از ناحیه زبان به دندان چسباند که به این نوع درمان ارتودنسی ثابت،  ” لینگوال  ”  یا   ” زبانی  ” می گویند. این نوع درمان دارای محدودیت های فراوانی هست. از جمله گران بودن، محدودیت در حرکات دندانی، ناراحت کردن و آزار زبان. بنابر این از این نوع درمان ارتودنسی نمی توان بصورت گسترده استفاده کرد. تنها مزیت آن، این است که چون براکت ها به سطح داخلی دندان ها و نه سطح بیرونی آن ها چسبانده می شوند بنابر این در حالت عادی دیده نمی شوند و یکی از مواردی است که به آن  ” ارتودنسی نامرئی  ” می گویند.

براکت ها اندازه و سیستم های مختلفی نیز دارند و توسط شرکت های مختلف ساخته می شوند و بنا بر سلیقه، راحتی و تشخیص متخصص ارتودنسی مورد مصرف قرار می گیرند. این سیستم ها اغلب در اصول بیومکانیکی و نتیجه نهایی حاصل اختلاف زیادی ندارند.

براکت های سلف لایگیت : براکت های سلف لایگیت به انواعی از براکت ها گفته می شود که به هیچ گونه الاستیک یا سیم جهت اتصال نیاز ندارد. در اینگونه براکت ها یک مکانیزم داخلی جهت باز و بسته کردن تعبیه شده است. برتری اصلی این براکت ها شامل صرفه جویی در زمان و بستن سریع تر، کاهش سطوح نیروی وارده به دندان ها بخصوص در مراحل اولیه درمان، کمک به بهداشت دهانی بهتر و درمان راحت تر می باشد. یکی از کارآمد ترین براکت های سلف لایگیت، سیستم Damon می باشد که در صورت صلاحدید متخصص ارتودنسی می تواند گزینه خوبی برای درمان بسیاری از ناهنجاری ها باشد.

وسایل خارج دهانی و جانبی ارتودنسی : متخصص ارتودنسی گاهی برای نیل به نتیجه مطلوب تر درمانی ممکن است وسایل خارج دهانی برای بیمار تجویز کند. رایج ترین آن ها  ” هدگیر  ” می باشد.  ” هدگیر  ” هرچند ظاهر خیلی جالبی ندارد اکا یکی از بهترین وسایل برای عقب بردن فک بالا می باشد و در نوجوانان و قبل از سن بلوغ کارایی بسیار بالایی دارد. از دیگر وسایل جانبی می توان به پیچ های باز کننده فکی، ایمپلنت های موقت برای اعمال نیروی بهتر، دستگاه های بین فکی و … نیز اشاره داشت که چون همگی در داخل دهان قرار می گیرند قابلیت پذیرش آن ها برای بیماران بالا است. هرکدام از این وسایل کاربرد خاص خود را دارند که ارتودنتیست بنابر ضرورت می تواند ار آن ها استفاده کند.

ارتودنسی نامرئی : Invisible Orthodontics

بسیاری از افرادی که خواهان درمان های ارتودنسی هستند، اولین مشکلشان ظاهر وسایل ارتودنسی می باشد. این امر بخصوص در بزرگسالان و افراد شاغل که شغلشان بصورتی است که باید با افراد زیادی رو در رو صحبت کنند مانند مجریان تلویزیونی، هنرپیشه ها، مسئولین فروش، دبیران و … بیشتر دیده می شود. علاوه بر استفاده از ارتودنسی  ” لینگوال  ” یا   ” زبانی  ” که در بالا به آن اشاره گردید، درمان نامرئی دیگر، استفاده از صفحات پلاستیکی شفاف برای حرکات دندانی است. این نوع ارتودنسی در بزرگسالان بخصوص افرادی که مشکل بهم ریختگی دندان هایشان زیاد نیست قابل انجام است. در حال حاضر سیستم Invisalign® از بهترین روش های موجود می باشد.

معایب این سیستم ها گران بودن، محدودیت زیاد در حرکات دندانی، اجبار به استفاده 24 ساعته و همچنین طولانی بودن مدت درمان است. البته با تشخیص متخصص ارتودنسی می توان برای بعضی موارد از این روش ها استفاده نمود. البته سیستم های دیگر با استفاده از   ” پلاستیک شفاف  ” یا   ” Clear Aligner    ” ها موجود هستند که در کلینیک  ” Smiles Are Forever    ” علاوه بر Invisalign   آن ها نیز مورد استفاده قرار می گیرند.

ارتودنسی همراه با جراحی : Orthognathic surgery

اگر روابط فکی مشکل داشته باشند و فکین رابطه غلطی با هم داشته باشند و این مشکل زیاد باشد آنگاه چاره ای جز توام نمودن درمان ارتودنسی با درمان های جراحی فک و صورت باقی نمی ماند.

درمان های رایج ارتودنسی ثابت بیشتر قادرند که دندان ها را حرکت دهند و در بسیاری از موارد از حرکت و اصلاح روابط فکی عاجز هستند، بخصوص وقتی مشکل در اسکلت یا استخوان فکین وجود داشته باشد، البته در مواردی که بیمار هنوز به سن بلوغ نرسیده بعضی از این مشکلات با دستگاه های ارتودنسی به تنهایی قابل حل هستند و به همین منظور است که اولین ویزیت ارتودنسی را هفت سالگی و همزمان با رویش اولین دندان های دائمی فک بالا توصیه می کنند. در این زمان اگر مشکل اسکلتی و رشدی وجود داشته باشد شاید بتوان از پیشرفت آن جلوگیری کرد و یا آن را اصلاح نمود. بعد از سنین رشد و متوقف شدن مراکز رشدی دیگر نمی توان از این دستگاه ها استفاده کرد. گاهی نیز مشکلات اسکلتی و روابط فکی چنان است که نمی توان با تغییر آهنگ رشد هیچ اصلاحی انجام داد، آنگاه است که متخصص ارتودنسی جراحی فک توام با درمان ارتودنسی را توصیه می کند.

معمولاً جراحی های فک و صورت باید بعد از متوقف شدن رشد صورت انجام گیرد که این سن بطور معمول در دختران معمولاً 19-18 سالگی و در پسران 21-20 سالگی است. برای این اعمال هماهنگی ارتودنتیست و جراح بسیار ضروری است و باید طرح درمان با هماهنگی هردو متخصص صورت پذیرد. جراحی های فک و صورت برای رفع مشکلات فکی اشکال و انواع مختلف دارند که می توانید با مشورت با متخصص ارتودنسی از کم و کیف آن ها اطلاع پیدا کنیدa